Hiji waktu pas ngalalana di dunia maya néangan istilah aksara, terus aya bahasan ngenaan AKSARA SUNDA salaku urang sunda kuring ngarasa héran geningan salama ieu aya ogé AKSARA SUNDA, padahal waktu sakola SD, SMP atawa SMA aya pelajaran Bahasa Sunda tapi kunaon teu diajarkeun tentang aksara sunda na.
Pernah hiji waktu kuring nyaba ka Bandung, di tiap-tiap péngkolan aya aksara anéh saatosna di telek-telek oh anu kieu meureun anu ngaranna aksara sunda teh. Kuring kapikiran tidinya piraku salaku urang sunda urang teu bisa atawa teu apal anu kumaha ari aksara sunda téh.
Tah tina kajadian éta kuring ngajak ka urang sunda hayu babarengan diajar aksara sunda, ceuk Ki Dalang Asep Sunandar Sunarya téa mah, "Saha deui anu arék ngamumulé budaya sorangan lamun lain urang sorangan".
Saacanna diajar Aksara Sunda aya benerna urang ningali heula macam-macam AKSARA SUNDA. Aksara Sunda diwangun ku sababaraha komponén, diantarana:
- Aksara swara
- Aksara ngalagena
- Tanda baca
- Angka
2. Aksara Ngalagena
3. Rarangkén.
Berdasarkan letak penulisannya, 13 rarangkén dikelompokkan sebagai berikut:
- rarangkén di atas huruf = 5 macam
- rarangkén di bawah huruf = 3 macam
- rarangkén sejajar huruf = 5 macam
panghulu, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [i].
Contoh: = ka → = ki. |
|
pamepet, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ə].
Contoh: = ka → = ke. |
|
paneuleung, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ɤ].
Contoh: = ka → = keu. |
|
panglayar, menambah konsonan [r] pada akhir suku kata.
Contoh: = ka → = kar. |
|
panyecek, menambah konsonan [ŋ] pada akhir suku kata.
Contoh: = ka → = kang. |
b. Rarangkén di handap huruf
panyuku, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [u].
Contoh: = ka → = ku. |
|
panyakra, menambah konsonan [r] di tengah suku kata.
Contoh: = ka → = kra. |
|
panyiku, menambah konsonan [l] di akhir suku kata.
Contoh: = ka → = kla. |
c. Rarangkén sajajar huruf
panéléng, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ɛ].
Contoh: = ka → = ké. |
|
panolong, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ɔ].
Contoh: = ka → = ko. |
|
pamingkal, menambah konsonan [j] di tengah suku kata.
Contoh: = ka → = kya. |
|
pangwisad, menambah konsonan [h] di akhir suku kata.
Contoh: = ka → = kah. |
|
patén atau pamaéh, meniadakan vokal pada suku kata. Contoh: = ka → pamaeh = k. |
4. Angka.
= 1 | = 2 |
= 3 | = 4 |
= 5 | = 6 |
= 7 | = 8 |
= 9 | = 0 |
Contoh: || = 240
Saatosna apal kanu macam-macam aksara, ayeuna cara ngagunakeunna dina komputer atawa laptop. Tahap-tahapna nyaéta :
- Unduh Aplikasi SundaneseUnicode-1.0.5.ttf
- Saatosna diunduh teras éta aplikasi di copy jeung di paste keun dina windows---->> font
- Saatosna éta terus kanggo konvérsina lebet wae ka http://sabilulungan.org/aksara/