Rabu, 30 Mei 2012

Diajar aksara sunda

Hiji waktu pas ngalalana di dunia maya néangan istilah aksara, terus aya bahasan ngenaan AKSARA SUNDA salaku urang sunda kuring ngarasa héran geningan salama ieu aya ogé AKSARA SUNDA, padahal waktu sakola SD, SMP atawa SMA aya pelajaran Bahasa Sunda tapi kunaon teu diajarkeun tentang aksara sunda na.

Pernah hiji waktu kuring nyaba ka Bandung, di tiap-tiap péngkolan aya aksara anéh saatosna di telek-telek oh anu kieu meureun anu ngaranna aksara sunda teh. Kuring kapikiran tidinya piraku salaku urang sunda urang teu bisa atawa teu apal anu kumaha ari aksara sunda téh.

Tah tina kajadian éta kuring ngajak ka urang sunda hayu babarengan diajar aksara sunda, ceuk Ki Dalang Asep Sunandar Sunarya téa mah, "Saha deui anu arék ngamumulé budaya sorangan lamun lain urang sorangan".

Saacanna diajar Aksara Sunda aya benerna urang ningali heula macam-macam AKSARA SUNDA. Aksara Sunda diwangun ku sababaraha komponén, diantarana:
  1. Aksara swara
  2. Aksara ngalagena
  3. Tanda baca
  4. Angka
1.  Aksara Swara  


2. Aksara Ngalagena


 3. Rarangkén.

Berdasarkan letak penulisannya, 13 rarangkén dikelompokkan sebagai berikut:
  1. rarangkén di atas huruf = 5 macam
  2. rarangkén di bawah huruf = 3 macam
  3. rarangkén sejajar huruf = 5 macam
a. Rarangkén di luhur huruf
Sundanese sign panghulu.png panghulu, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [i]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign panghulu.png = ki.
Sundanese sign pamepet.png pamepet, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ə]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign pamepet.png = ke.
Sundanese sign paneuleung.png paneuleung, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ɤ]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign paneuleung.png = keu.
Sundanese sign panglayar.png panglayar, menambah konsonan [r] pada akhir suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign panglayar.png = kar.
Sundanese sign panyecek.png panyecek, menambah konsonan [ŋ] pada akhir suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign panyecek.png = kang.

b. Rarangkén di handap huruf
Sundanese sign panyuku.png panyuku, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [u]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign panyuku.png = ku.
Sundanese sign panyakra.png panyakra, menambah konsonan [r] di tengah suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign panyakra.png = kra.
Sundanese sign panyiku.png panyiku, menambah konsonan [l] di akhir suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign panyiku.png = kla.

c. Rarangkén sajajar huruf
Sundanese sign paneleng.png panéléng, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ɛ]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign paneleng.png = .
Sundanese sign panolong.png panolong, membuat vokal aksara Ngalagena dari [a] menjadi [ɔ]. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign panolong.png = ko.
Sundanese sign pamingkal.png pamingkal, menambah konsonan [j] di tengah suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign pamingkal.png = kya.
Sundanese sign pangwisad.png pangwisad, menambah konsonan [h] di akhir suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = kaSundanese sign pangwisad.png = kah.
Sundanese sign pamaeh.png patén atau pamaéh, meniadakan vokal pada suku kata. Contoh: Sunda Ka.png = ka → pamaeh = k.

 4.  Angka.

Sundanese digit 1.png = 1 Sundanese digit 2.png = 2
Sundanese digit 3.png = 3 Sundanese digit 4.png = 4
Sundanese digit 5.png = 5 Sundanese digit 6.png = 6
Sundanese digit 7.png = 7 Sundanese digit 8.png = 8
Sundanese digit 9.png = 9 Sundanese digit 0.png = 0
Dalam teks, angka diapit oleh dua tanda pipa | ... |.
Contoh: |Sundanese digit 2.pngSundanese digit 4.pngSundanese digit 0.png| = 240

Saatosna apal kanu macam-macam aksara, ayeuna cara ngagunakeunna dina komputer atawa laptop. Tahap-tahapna nyaéta :

  1. Unduh Aplikasi SundaneseUnicode-1.0.5.ttf 
  2. Saatosna diunduh teras éta aplikasi di copy jeung di paste keun dina windows---->> font
  3. Saatosna éta terus kanggo konvérsina lebet wae ka http://sabilulungan.org/aksara/
Wilujeng nyobian...,